Geen grenzen tussen migranten

De meesten onder hen hebben het ook allemaal meegemaakt: de lange route vol gevaren om in België te geraken, de file aan de Dienst Vreemdelingenzaken om asiel aan te vragen. Ook zij hebben hun weg moeten zoeken doorheen de complexe procedures. Uiteindelijk hebben ze noch de bescherming van de Belgische Staat noch het recht om hier te verblijven bekomen... en zijn ze ‘mensen zonder papieren’ geworden.

Graffiti "Solidariteit met mensen zonder papieren"

Waarom? Omdat ze niet in het hokje passen dat de wetgever voorziet voor internationale bescherming noch in dat van de zeer strikte regularisatiewetgeving. Een terugkeer naar hun land van oorsprong is omwille van verschillende redenen onmogelijk. In hoofdzaak omdat ze afkomstig zijn uit regio’s die ontwricht zijn door onrechtvaardigheid en geweld. Terugkeren naar hun land betekent een leven vol moeilijkheden of erger nog, hun leven in gevaar brengen.

40% van de personen die vandaag asiel aanvragen in België zullen een negatief antwoord krijgen. Sommigen onder hen zullen naar hun land terugkeren, sommigen zullen in de situatie terechtkomen van ‘mensen zonder papieren’. Vanaf dat ogenblik zullen ze behoren tot de groep van de ‘slechte migranten’, van zij die ongewenst zijn. Ze zullen ontdaan worden van hun menselijkheid en gecriminaliseerd worden.
Nochtans vormen deze migranten geen bedreiging voor ons. Studies van het OESO en UNDP hebben duidelijk aangetoond dat migratie een licht positieve impact heeft op de voornaamste parameters van de economie. Het gevoel van onveiligheid wordt minder bepaald door de aanwezigheid van migranten dan door een demagogisch discours dat angst zaait. Tenslotte blijkt de culturele bagage van de migranten een belangrijke bouwsteen te vormen voor onze maatschappijen.

Het onderscheid tussen ‘goede migranten’ en ‘slechte migranten’ of personen zonder papieren getuigt van een vernauwende en foute kijk. De crisissen die mensen uit hun land doen vluchten zijn veel complexer dan de dichotomie oorlog of armoede. Zijn economische crisissen niet vaak het gevolg van dictatoriale regimes of van oorlogen? Hoeveel conflicten vinden hun oorsprong niet in toestanden van schrijnende onrechtvaardigheid of ondraaglijke ongelijkheid? Het onderscheid is daarenboven gevaarlijk omdat ze de inbreuk op de basisrechten van honderdduizenden mensen rechtvaardigt. Mensen die zich geen verblijfsvergunning zien toekennen. We zien dit gebeuren aan de grenzen van Europa maar ook op dagelijkse basis in België waar de capaciteit van de gesloten centra wordt opgetrokken, waar het zwartwerk waarin mensen zonder papieren worden uitgebuit woekert, waar mensen worden behuisd in buurten met ongezonde woningen en tegen exorbitante huurprijzen, soms zelfs in kraakpanden.

Wie heeft er baat bij deze foute en zelfs gevaarlijke opdeling van de migranten? Enerzijds stilt het de honger naar een zondebok die beladen wordt met alle kwalen van onze maatschappij. Het leidt ook de aandacht van de publieke opinie af van de echte sociale en politieke problemen. Het schept een pool van extreem goedkope werkkrachten die weinig eisen stellen...

De laster die wordt verspreid over de ‘economische migranten’ dient slechts zij die het goed uitkomt: zij die een taal van uitsluiting spreken, die de logica volgt van een migratiepolitiek die enkel veiligheid en cynische economische berekeningen in overweging neemt.

De politieke keuzes waarvoor België en Europa nu staan i.v.m. het onthaal van migranten, betreffen niet enkel de asielaanvragers maar ook in bredere zin alle personen die omwille van mondiale crisissen de weg naar ons land vinden in de hoop op een veilig leven en een betere toekomst.

Ongeacht hun concrete situatie: vastgelopen ergens aan de grenzen van Europa, verstoken van een waardig onthaal, uitgesloten van een verblijfsvergunning, zijn alle migranten deelgenoot aan hetzelfde nijpende tekort aan bestaanszekerheid maar vooral aan de gevolgen van dezelfde politiek van afsluiting en ontkenning.
Wanneer zullen Europa en België verlost raken uit de greep van angst, uit het fantasme van een invasie, uit de mythe van de bedrieglijke en gevaarlijke migrant? Wanneer zullen zij zich eindelijk rekenschap geven van het structurele en diepmenselijke karakter van de migratiestromen? Wanneer zullen ze eindelijk de stap durven zetten naar een rechtvaardige en open migratiepolitiek, die op de hoogte is van de waarden die onze maatschappij wil uitstralen?

De grote uitdaging waarvoor zowel België als Europa staan, is om rekening te houden met de realiteit van de mobiliteit in de wereld van vandaag én tegelijkertijd met de noden van de migranten en van onze maatschappijen. Het gaat erom creatief met deze realiteit om te springen en een kader te scheppen dat rekening houdt met het respect van de rechten en de waardigheid van elkeen. Om te beginnen moet er werk gemaakt worden van een verbreding van de toegangskanalen voor wettelijk verblijf in België. Er moet ook een regularisatie plaatsvinden van alle personen die in onmenselijke omstandigheden leven en waarvoor de procedure van asielaanvraag en de huidige kanalen van legale migratie geen antwoord heeft gevonden. Illegaal verblijf moet tevens uit het strafwetboek geschrapt worden.

Door deel te nemen aan het burgerinitiatief in het Maximiliaanpark, geven deze mensen zonder papieren, hoewel ze in een juridisch vacuum leven, blijk van een voorbeeldige solidariteit. Ze maken gebruik van het burgerschap dat hen werd geweigerd. Ze zoeken zich ook terug te verbinden met ons waar gevaarlijke vooroordelen elke verbondenheid met hen wil doorknippen.

Omwille van deze redenen, stellen de ondertekenaars van deze brief voor om de strijd te verbreden naar alle migranten. Zij nodigen iedere burger uit om zich ook solidair te tonen met de mensen zonder papieren en te ijveren voor een open en solidair Europa.

De mensen zonder papieren waren zeer talrijk aanwezig op de burgermars van zondag 27 september 2015 die opkwam voor openheid voor vluchtelingen. U kan ze ook ontmoeten en steunen op de betoging die ze organiseren op 25 oktober 2015.

Ondertekenaars
ACV-CSC
Bruxelles Laïque
Cap migrants
Caritas International
Centre Social Protestant
CIRÉ
CNCD-11.11.11.
CNE
Collectif Migrations et Luttes Sociales
Coordination des Sans Papiers
CSC Bruxelles-Halle-Vilvoorde
Eglise du Béguinage et sa Communauté
Equipes Populaires
FGTB
Jesuit Refugee Service
Ligue des Droits de l’Homme
Médecins du Monde
MOC
MRAX
PICUM
Pigment
Plateforme citoyenne de soutien aux réfugiés Bruxelles
Point d’Appui
Progress Lawyers Network
Samenlevingsopbouw Brussel
SESO
SOS Migrants