Persbericht: Het debat over het opsluiten van migranten verdient meer nuance

Vorige week werd ons land opgeschrikt door een vreselijke aanslag. Een schok voor heel onze samenleving. Maar hoewel die moordaanslag een kwestie van nationale veiligheid en justitie is, kwam de focus meteen op het opsluiten van migranten en de Belgische detentiecentra (“gesloten centra”). Dat verhaal heeft net geen extra polarisatie nodig, maar meer nuance.

Onze bezoekers, die élke week opnieuw in alle zes de Belgische detentiecentra zijn, ontmoeten een heel uiteenlopende groep mensen. Ze zien een andere realiteit dan die vandaag gecreëerd wordt.

Ons netwerk volgt de detentiecentra al twintig jaar op de voet. Al twee decennia zien we dat dit beleid niet alleen onmenselijk, maar ook duur en inefficiënt is. De financiële kost loopt – met minstens 237 euro per dag per gedetineerde – hoog op. De menselijke kost is enorm.

Dwang is niet duurzaam

In 2022 werd tussen 62 en 70 procent van de mensen uit deze centra van het grondgebied verwijderd. Met andere woorden, 30 tot 38 procent van hen werd voor niets vastgehouden. In 2021 waren de cijfers nog slechter.

De mensen die daadwerkelijk worden uitgezet, worden vaak ofwel naar een ander Europees land gestuurd volgens de beruchte “Dublin-procedure”, ofwel naar landen waarvan de onderdanen geen visum nodig hebben om naar België terug te keren. Is dat beleid echt duurzaam? Het antwoord lijkt ons duidelijk.

In plaats van te focussen op detentie, pleiten wij voor een beleid dat investeert in het vinden van een duurzame oplossing voor de betrokken migrant. Dit houdt een tweesporenbeleid in, waarbij zowel terugkeer- als verblijfsopties op gelijke voet worden onderzocht en waarbij het individu de ruimte krijgt om in een klimaat van vertrouwen centraal te staan in zijn of haar keuzes.

Detentie van kinderen

Detentiecentra hebben geen nood aan boude uitspraken, maar aan meer transparantie en controle. Mensen criminaliseren is geen oplossing. Detentiecentra moeten een laatste redmiddel zijn, voor een beperkte periode én met automatische gerechtelijke controle. Het heeft geen zin om mensen die niet-verwijderbaar zijn op te sluiten en mensen met een kwetsbaar profiel horen niet thuis in detentie. Net als … kinderen.

In het regeerakkoord maar ook in het recente (en te bekritiseren) migratieakkoord van 2023 zijn de partijen overeengekomen om het verbod op detentie van kinderen in detentiecentra wettelijk vast te leggen. Kinderen mogen nooit opgesloten worden. De mogelijkheid opwerpen om hen opnieuw in een detentiecentrum vast te zetten, is een rode lijn.

Detentie schendt alle kinderrechten. De negatieve en diepgaande impact van detentie op de gezondheid, ontwikkeling en het welzijn van kinderen is keer op keer aangetoond, zelfs in het geval van zeer korte detentieperiodes in een “humane” omgeving. Het is simpel: een kind sluit je niet op. Punt.

Ondertekend door de leden van de Move coalitie: Caritas, CIRé, JRS Belgium & Vluchtelingenwerk Vlaanderen