Van bezoeken naar beleidswerk

Naar aanleiding van de strategische planning herbevestigde JRS Belgium het belang van de bezoeken aan de gesloten centra om vanuit deze ervaring te kunnen monitoren en aan beleidswerk te doen. Voor het jaar 2019 mondde dat uit in de publicatie van een rapport rond kwetsbaarheden in de gesloten centra, opgesteld samen met de bezoekers van Caritas en Point d’Appui. Ciré, Vluchtelingenwerk Vlaanderen en Platform Kinderen op de vlucht hielpen eveneens mee aan de totstandkoming van het rapport.

Het rapport werd rijk geïllustreerd met recente voorbeelden van onrustwekkende situaties die de bezoekers tegenkwamen in gesloten centra. De getuigenissen geven het rapport extra geloofwaardigheid en tonen de hoogdringendheid van een humaner beleid aan zoals alleen ervaringen uit veldwerk dat kunnen.
Dat de focus ligt op kwetsbare profielen hoeft niet te verbazen. Het feit dat een persoon als kwetsbaar kan worden omschreven belet in België immers niet dat hij of zij toch kan worden opgesloten in een gesloten centrum. Enkel wat betreft de niet begeleide minderjarigen is er een uitdrukkelijk verbod in de wet.

De kwetsbaarheid van een persoon moet meespelen bij de beslissing om deze al dan niet vast te houden in een gesloten centrum. Deze kwetsbaarheid moet al voor het nemen van een beslissing tot opsluiting worden geïdentificeerd. Vooral bij gedwongen migratie speelt er vaak een reeds eerder opgelopen trauma. Dergelijke personen opsluiten verhoogt alleen maar hun kwetsbaarheid en is daarom inhumaan.

Om hun standpunten kracht bij te zetten maakten JRS Belgium en zijn partners bovendien werk om het rapport rond kwetsbaarheid bekend te maken bij de nieuwe – federale – parlementairen. Deze ronde begon in 2019 en wordt voortgezet in 2020.

De keuze om het beleidswerk te koppelen aan de geleverde bezoeken werd nogmaals in de verf gezet bij de inspanningen van JRS Belgium rond juridische bijstand. Zo leverden wij praktijkvoorbeelden aan als voeding voor gesprekken met de orde van Vlaamse balies en de orde van Franstalige en Duitstalige balies. Griet Demeestere, bezoeker van JRS Belgium in het ‘Centrum voor Illegalen’ in Brugge, nam bovendien deel aan een panelgesprek georganiseerd door UNHCR rond juridische bijstand.

Tenslotte blies JRS Belgium dit jaar nieuw leven in het structureel overleg met het hoofd van de gesloten centra bij Dienst Vreemdelingenzaken en behield daarnaast de contacten met de verantwoordelijke voor terugkeer en verwijderingen bij de Dienst Vreemdelingenzaken. Tijdens deze gesprekken kon JRS Belgium blijvend aandacht vragen voor kwetsbaarheid en juridische bijstand.